INDEX ISLAMICUS

Başta dergiler olmak üzere konferans tebliğleri, armağanlar, araştırma koleksiyonları gibi ortak neşriyatı takip ederek makale başlıklarını tasnifli halde ilim adamlarının istifadesine sunan bu yayının projesi, 1950’li yılların ortalarında Londra Üniversitesi’nin School of Oriental and African Studies kütüphane sorumlusu James Douglas Pearson tarafından başlatılmış ve 1906-1955 yılları arasında yapılmış neşriyatı kapsayan ilk cilt 1958’de ve onu takip eden her beş yılda bir diğer ciltler yayımlanmıştır. 1977’den itibaren ayrıca yılda dört fasikül halinde çıkmaya ve bu fasiküller 1992’den sonra yıllık cilt halinde toplanmaya başlanmıştır. Yayın programına 1976’da monografi çalışmaları, 1993’te dergilerde neşredilen kitap tanıtım ve tenkitleri dahil edilmiştir. Index Islamicus’u yayıma 1982’den itibaren Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi uzmanlarından Geoffrey Roper hazırlamaktadır. 1665-1905 arası geriye dönük neşriyatın ve 1665-1980 arasında daha önceki sayılara alınmamış olanların indeksini Berlin’de Wolfgang Behn hazırlamış ve indeks Adıyok Yayınevi tarafından ek ciltler halinde yayımlanmıştır.

Index Islamicus’ta sadece şarkiyatçıların değil Batı dillerinde yazan müslüman ilim adamlarının makaleleri de kaydedilmekte, düzenli olarak taranan 2000 civarındaki dergide tesbit edilen bibliyografik künyeler ilâhiyat, dinî ilimler, tarih, coğrafya, antropoloji, güzel sanatlar, hukuk, eğitim, iktisat, siyaset, tabii ilimler, mimari, arkeoloji gibi yirmi beş ana başlık altında, ülkelere ve coğrafî bölgelere göre yetmiş iki bölümde tasnif edilerek verilmektedir. Bu bölümlerde, konferans ve seminer tebliğleri dahil olmak üzere her türlü kitap, dergi, makale ve hâtıra sayıları yazarlarına ve konularına göre hazırlanmış bibliyografik künyeleriyle sıralanmakta, ayrıca kullanıcılara yazar ve konu indeksleriyle kolaylık sağlanmaktadır. Her sayıda bir de alfabetik kitap tenkidi bölümü yer almaktadır. Index Islamicus, aynı zamanda sınıflara ayırdığı alanlardaki çalışmaların gelişimiyle ilgili istatistikî bilgiler de vermektedir. Meselâ söz konusu alanlarda 1906-1955 yılları arasında 26.076, 1956-1980 arasında 55.476 ve 1981-1995 arasında 101.731 çalışma belirlenmiştir. Index Islamicus, 1998’den itibaren ayrıca CD-ROM formunda da hazırlanmakta, dolayısıyla 1906 sonrası koleksiyon bilgisayar ortamında da kullanıcılara sunulmaktadır.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2000 yılında İstanbul’da basılan 22. cildinde, 282 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.