KAHLE, Paul Ernst

21 Ocak 1875 tarihinde Hohenstein’da doğdu. 1894-1898 yılları arasında Marburg ve Halle’de teoloji ve şarkiyat bilimi okudu. 1898’de Textkritische und lexikalische Bemerkungen zum samaritanischen Pentateuchtargum başlıklı çalışması ile felsefe, 1902’de de Der masoretische Text des Alten Testaments adlı teziyle ilâhiyat doktoru oldu. Sekiz ay kadar Romanya’da papaz olarak çalıştıktan sonra 1903’te Kahire’ye gidip beş yıl süreyle yine papazlık ve oradaki Alman okulunun müdürlüğünü yaptı. 1914’te Giessen’de profesör oldu; 1923’te Enno Littman’ın yerine Bonn’a tayin edildi. Siyasî baskılar yüzünden 1938 yılında İngiltere’ye sığındı. II. Dünya Savaşı boyunca Londra’da Chester Betty koleksiyonunda ve Oxford’da Bodleian Library’de bulunan Arapça yazmaların kataloglarını hazırladı. Savaşın ardından Bonn’da bıraktığı evine ve kütüphanesine yeniden kavuştuğu gibi kendisine Alman hükümeti tarafından emekli profesör maaşı bağlandı. Bundan sonraki hayatını ilmî çalışmalar yaparak, seminer ve konferanslar vererek geçirdi. Çok sayıda akademi ve ilmî derneğin üyesi olan Kahle 1963 yılında Düsseldorf’a yerleşti ve 24 Eylül 1964 tarihinde Bonn’da öldü.

Dönemindeki birçok şarkiyatçı gibi hıristiyan ilâhiyatçısı olarak yetişen Kahle ilmî hayatında iki ayrı alanda çalışmış ve bunlara önemli katkılarda bulunmuştur. Bu alanların ilki olan Ahd-i Atîk araştırmalarında özellikle Sâmirî Pentateuch’ünün fragmanlarını neşrederek ve Masoretler’in Eski Ahid’in nakli ve telaffuzu açısından önemlerini ortaya koyarak ün kazanmıştır. İkinci çalışma alanı olan Arabistik ve İslâm araştırmalarında ise bir taraftan Mısır tarihi üzerinde dururken bir taraftan da Mısır ve Filistin’deki halk hikâyeleri, gölge oyunları, kutsal mekânlar vb. üzerinde çalıştı. Fütüvvet kurumuna dair araştırmaları da bulunan Kahle’nin coğrafyayla ilgili çalışmaları da önemli bir yekün tutmaktadır; özellikle Pîrî Reis’in Kitâb-ı Bahriyye’si ve dünya haritası ile bu haritanın Kristof Kolomb tarafından Amerika’nın keşfinde kullanılan haritayla bağlantısı üzerinde çeşitli çalışmalar yapmıştır.

Yayımlanmış eserlerinden bazıları şunlardır: Masoreten des Ostens (Leipzig 1913); Masoreten des Westens (I-II, Stuttgart 1927-1930); Biblia Hebraica (ed. Rudolf Kittel, Textum masoreticum curavit P. Kahle) (Stuttgart 1929); Piri Re’îs, Bahrije. Das türkische Segelhandbuch für das Mittelländische Meer vom Jahre 1521 (Berlin-Leipzig 1926); Die verschollene Columboskarte von 1498 in einer türkischen Weltkarte von 1513 (Berlin-Leipzig 1933).

Önemli makaleleri arasında “Islamische Schattenspielfiguren aus Egypten” (Isl., I/3-4 [1910], s. 264-299; II [1911], s. 143-195); “Die moslemischen Heiligtümer in und bei Jerusalem” (Palästina-Jahrbuch, VI [1910], s. 63-101); “Das Wesen der moslemischen Heiligtümer in Palästina” (a.g.e., VII [1911], s. 85-119); “Gebräuche bei den moslemischen Heiligtümern in Palästina” (a.g.e., VIII [1913], s. 139-182) adlı çalışmalar sayılabilir. Ḫıṭâynâme’nin Farsça nüshaları üzerine çalışan Kahle (AO, XII [1934], s. 91-110), Zeki Velidi Togan’ın yardımıyla bu eseri neşre hazırlamışsa da henüz basılmamıştır. Bunların dışında bazı küçük yazıları, doğumunun sekseninci yılı armağanı olarak diğer çalışmalarının bir listesiyle birlikte Opera Minora adı altında neşredilmiştir (Leiden 1956; çalışmalarının bir listesi için ayrıca bk. Katharina Korn, s. 225-231).

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2001 yılında İstanbul’da basılan 24. cildinde, 191-192 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.